Nietolerancja laktozy jest dolegliwością, która może być wrodzona. Jednakże najczęściej nabywana jest ona z czasem, gdy organizm zatraca umiejętność jej trawienia. Mimo że nietolerancja ta dotyka bardzo wielu osób, nie każdy jest zorientowany w objawach, jakich należy oczekiwać po tego typu dolegliwości. Tym samym nie każda osoba z nietolerancją laktozy wie, że dzięki prostej zmianie diety może wykluczyć nieprzyjemne efekty spożywania laktozy. Zobaczmy, jak sprawdzić nietolerancję laktozy i co zrobić jeśli się okaże, że nam dolega.

Czym jest nietolerancja laktozy?

Laktoza jest cukrem, który można znaleźć w mleku. Składa się ona z glukozy i galaktozy. Wbrew powszechnej opinii, laktoza nie znajduje się jedynie w mleku krowim. Zdecydowanie przewyższa go zawartością laktozy mleko owcze, w którym znajdziemy ponad 5 gramów tego cukru na 100 gram mleka. W popularnym krowim mleku laktozy jest jednak niewiele mniej, bo od 4,5 do 4,9 gramów na 100 gramów mleka. Są to wartości stosunkowo wysokie i produkty te nie są wskazane dla osób z nietolerancją mlecznego cukru. Do samej nietolerancji dochodzi, gdy w organizmie zaczyna brakować laktazy. Jest to enzym rozkładający laktozę, bez którego osoba spożywająca mleko jest skazana na nieprzyjemne dolegliwości, które w takim przypadku zapewnia bezradny układ pokarmowy. Istnieje podział na nietolerancję wrodzoną oraz nabytą. W przypadku wrodzonej nietolerancji na laktozę, niemowlę już od samych narodzin nie może spożywać mleka, nawet tego od własnej matki. Niezbędne jest wtedy natychmiastowe wprowadzenie diety zastępczej, w której nie będzie laktozy. Nabytą nietolerancję laktozy mogą powodować różnego rodzaju schorzenia i zaburzenia, jednakże często wynika ona ze zmniejszenia ilości spożywanego mleka, bądź z całkowitej z niego rezygnacji na jakiś czas. Wtedy organizm nie produkuje już tak aktywnie laktazy, co skutkuje niemożnością strawienia dostarczonej nagle laktozy.

Objawy nietolerancji na laktozę

W przypadku, gdy dana osoba cierpi na nietolerowanie laktozy objawy wystąpią od pół godziny, do dwóch godzin po spożyciu laktozy. Nie należą one do najprzyjemniejszych, a mogą to być nudności, wzdęcia, kolki, bóle brzucha, biegunki, czy też produkcja dużej ilości gazów. Biegunki wynikają z wody zatrzymanej w jelitach przez nierozłożoną laktozę. Z kolei bakterie jelitowe, żerujące na nierozłożonej laktozie i powodujące jej fermentację, są odpowiedzialne za powstawanie gazów, a co za tym idzie również wzdęć, kolek i nudności. Im większa porcja laktozy zostanie przyswojona z pożywieniem, tym bardziej intensywne wystąpią objawy w przypadku nietolerancji. Dlatego jeśli nie jesteśmy pewni, że nietolerancja laktozy nas nie dotyczy, lepiej zachowajmy umiar.

Rozpoznanie – jak sprawdzić nietolerancję laktozy?

By upewnić się co do swoich podejrzeń odnośnie nietolerancji na laktozę, warto wykonać testy. Ich przekrój jest stosunkowo spory i różni specjaliści proponują różne sposoby na rozstrzygnięcie diagnozy. Przykładowymi metodami wykrywania nietolerancji laktozy mogą być badania pH stolca, czy też doustne podanie laktozy pacjentowi będącemu na czczo, po którym następuje badanie zawartości glukozy we krwi. Można przeprowadzić także badania molekularne polimorfizmu genu laktazy. Jedną z najbardziej skutecznych metod, a jednocześnie najbardziej inwazyjną, jest endoskopia, podczas której pobierany jest wycinek jelita cienkiego, a następnie oznaczana jest w nim zawartość laktozy. Jeśli mamy jakiekolwiek podejrzenia odnośnie nietolerancji laktozy, można też samemu przeprowadzić test, wykluczając ten składnik z diety na dwa tygodnie. Jeśli nieprzyjemne objawy wtedy ustąpią, będzie to oznaczało, że nasze przypuszczenia najprawdopodobniej okazały się słuszne.